Nöropatik ağrının belirtileri nelerdir, nasıl ayırt edilir?
Nöropatik ağrı belirtileri “spontan ağrı” ve “uyarılmış ağ- rı” olarak başlıklanabilir. Spontan ağrı yanma hissi, donma hissi, karıncalanma, iğnelenme, kaşınma, elektrik çarpma hissi, cilt kesiliyormuş hissi, cilde keskin bir cisim batıyormuş hissi veya sadece acı hissi olarak kendini gösterebilir. Bu farklı ağrıların biri, birkaçı veya hepsi aynı kişide görülebileceği gibi bu belirtilerin aynı zamanda görülmeleri de gerekli değildir. Kronik süreçte zaman içinde ağrı türleri farklılık gösterebilir, örneğin önceleri elektrik çarpma şeklindeki ağrılar daha sonra sürekli bir yanmaya kendini bırakabilir veya eklenebilir. Uyarılmış ağrı ise hiperestezi, yani cildin ağrı uyaran bir uyaranı normalde olması gerekenden daha ağrılı hissetmesi, ve allodini, yani normalde ağrı uyandırmayacak (pamukla dokunmak gibi) bir uyaranın ağrı uyandırması durumudur. Bazı ağrı türleri özellikle nöropatik ağrıyı işaret eder. Örneğin elektrik çarpma hissi nöropatik ağrı için oldukça tipiktir. Keza dokuda görünür bir değişiklik (yara gibi) yokken dokunma (taktil) veya baskı (mekanik) ile allodini duyumu da yine nöropatik ağrı için çok tipiktir, en bilinen örneği ise zona sonrasında cilt ağrıları gelişen hastaların ağrıyan bölgelerine dokundurmamaları, zonanın yerine göre çamaşır veya elbise giyememeleridir. Nöropatik ağrıdan kuşkulanmak için ister çevresel sinirlere ilişkin isterse santral sinir sistemi, yani beyin veya omuriliğe ilişkin, nöropatik ağrıya neden olabilecek bir hastalık veya bunun emaresi olmalı, örneğin diyabet veya geçirilmiş bir felç veya bir omurilik travması gibi. Bunun yanı sıra, nöropatik ağrı olduğu düşünülen ağrı belirtilerinin sinir sistemini işaret eden bir dağılımının olması gerekir, örneğin şeker hastalığına bağlı polinöropati ve ona bağlı bir nöropatik ağrı düşünülüyorsa bu yakınmalar eller, ayaklarda, özellikle de ayaklarda en belirgin olmalı kol ve bacakların kök yani yukarı bölümlerinde bulunmamalı veya daha az bulunmalı. Veya bir beyin felcine bağlı nöropatik ağrı düşünülüyorsa felç tarafında bedenin bir yanında olmalı. Ayrıca eğer altta yatan hastalık tetkik yöntemleri ile gösterilir (örneğin diyabet veya multipl skleroz hastalı- ğının ortaya konması gibi) ve nöropatik ağrı bölgesine ilişkin de kanıtlar yine tetkik yöntemleri ile ortaya konulursa (örneğin diyabetik nöropatinin EMG ile ortaya konması, multipl skleroz hastalığında nöropatik ağrıyı açıklayacak bir lezyonun MR’da görüntülenmesi gibi) artık “kesin” nöropatik ağrı tanısından söz edilebilir ama bu kanıtlar olmadan da belirtiler ile nöropatik ağrı kanı- sına varılabilir.